‘Netcongestie’ – Wat doe je eraan? 

‘Netcongestie’ (of een vol stroomnet) - Wat doe je eraan?  Er is ‘file’ op ons stroomnet in Nederland en dat voelt iedereen wel op een bepaalde manier. In welke categorie bevindt jouw bedrijf zich momenteel? 1. Lijkt netcongestie nog een ver-van-je-bed-show? 2. Of heeft je bedrijf misschien nu nog genoeg vermogen, maar maken jullie zich wel zorgen over de toekomst? 3. Of zit jouw bedrijf misschien wel midden in de zorgwekkende realiteit van netcongestie? Welk antwoord ook bij je bedrijf past op dit moment, jezelf goed informeren over het probleem dat netcongestie noemt en de mogelijke oplossingen, is belangrijk voor de toekomst van jouw bedrijf.

Wat is netcongestie?

Netcongestie betekent niet dat we te weinig elektriciteit kunnen opwekken. Het betekent wel dat we de opgewekte stroom niet goed verdeeld krijgen over de vele gebruikers. Netcongestie doet zich dus voor wanneer we allemaal tegelijk te veel elektriciteit af willen nemen van het net of wanneer er te veel elektriciteit tegelijkertijd wordt opgewekt voor het net (bijvoorbeeld wanneer er veel wind is).

Wat zijn de gevolgen van netcongestie?

Begin april 2025 zei Rutger van der Leeuw, CEO van netbeheerder Enexis, nog: “Op dit moment hebben wij ongeveer 9.000 grootzakelijke klanten in de wacht staan.” Dat is natuurlijk niet goed voor de bloei van onze economie, om maar één gevolg op te noemen. Netcongestie raakt dus onze bedrijfsplannen. We kunnen niet meer zorgeloos groeien en moeten meer investeren in onze bedrijfsinfrastructuur. 

Daarnaast, stijgen the netwerkkosten langzaamaan verder door een te klein aanbod aan stroom dat niet aan de vraag kan voldoen. Helaas niet enkel voor bedrijven, maar ook voor jou thuis als individuele consument van energie. Hoe groter het tekort aan stroom dus, hoe zwaarder het weegt op onze portemonnee.  

Tot slot, misschien wel het zwaarstwegende gevolg op lange termijn: Netcongestie vertraagt onze gezamenlijke inspanning richting verduurzaming.  

Wat kan ik doen als bedrijf?

Stap 1 is je huidige aansluitvermogen checken. Dat is niet hetzelfde als het gecontracteerde vermogen. Je vermogen zoals in je contract met de netbeheerder staat, ligt namelijk vaak lager dan je werkelijke aansluitvermogen. Dat is dus één van de gevolgen van netcongestie. Mogelijks is je terugleververmogen van energie aan het net ook te laag gecontracteerd, wat ook weer een gevolg van het volle stroomnet is. 

Als volgende stap kan je verschillende richtingen opgaan met je bedrijf in (toekomstig) stroomtekort: 

 

1. Je vraagt best zo snel mogelijk a nieuwe aansluiting aan bij je netbeheerder voor meer capaciteit.  

   Je komt dan op een wachtlijst terecht en kan je aansluiting over enkele maanden tot een jaar verwachten. Op de website van je netbeheerder kan je voor jouw stad of gemeente handig terugvinden hoeveel ruimte er nog over is op het net is en wat de verwachte wachttijd voor een extra of nieuwe aansluiting is.  

2. Vervolgens bekijk je best eens of er administratieve aanpassingen mogelijk zijn die jouw bedrijf meer capaciteit geven.  

   In specifieke gevallen kan je bijvoorbeeld tijdelijk een (duurder) contract afsluiten met je netbeheerder zonder vaste transportcapaciteit. Daarnaast kan je ook bekijken of het voordelig is om intern vermogen at verschuiven tussen de verschillende aansluitingen van jouw bedrijf. Dit mag zolang de aansluitingen dezelfde eigenaar hebben en op dezelfde middenspanningsring zitten. Een laatste administratieve aanpassing die je kan onderzoeken is het samenvoegen van al je aansluitingen en hun gecontracteerde vermogens. Zo kan je bijvoorbeeld 3 fysieke aansluitingen laten samenvoegen tot 1 administratieve aansluiting. De netbeheerder moet dit toelaten en op deze manier kan je ook je maximale piekverbruik verlagen. 

3. Om op kortere termijn een oplossing te creëren, zonder dat je de hulp van je netbeheerder nodig hebt, kan je investeren in je eigen green electricity infrastructure.  

   Je neemt het heft eigenlijk in eigen handen en schakelt zelf een aannemer in om jouw energievoorzieningen te upgraden. Vergeet naast de klassieke zonne-, batterij- en laadinfrastructuur ook niet in slimme verbruikstoepassingen te investeren. Door bijvoorbeeld slim te laden win je capaciteit. Installeer dus zeker een slimme meter met software die je in staat stelt om aan ‘dynamisch energiemanagment' te doen. Verdeel zo jouw vermogen efficiënt over al je laadinfrastructuur en batterijen.  

   Over battery storage gesproken, overweeg zeker de investering zodat je je eigen opgewekte stroom beter gebruikt. Systemen zonder batterij gebruiken ca. 40% van de stroom. Met een gebalanceerd batterijsysteem is 70-85% niet ondenkbaar meer. Een batterij kan ook ingezet worden om pieken in the energievraag op at vangen op bv. minder zonnige uren of bij een laadpiek overdag waardoor je gecontracteerd transportvermogen niet overschreden wordt. 

   Vergeet tot slot niet om je ‘PV-systeem‘ of je zonnepark goed off at stellen op je accu’s én op je terugleververmogen. Is dat terugleververmogen voorlopig te laag? Om minder zonne-energie verloren te laten gaan, test netbeheerder Enexis bijvoorbeeld haar ‘ZonBalans’-contract. Hiermee kunnen bedrijven toch nog tot 70% van hun niet-gebruikte zonne-energie terugleveren, terwijl ze de wachttijd doorlopen voor een uitgebreide aansluiting. 

4. Een lange termijn oplossing die het waard is om te onderzoeken is het vormen van een ‘Energy Hub’.  

   Een wat? Een energy hub is een soort groepstransportovereenkomst (Enexis) of ‘Tijdsduur gebonden contract’ (Tennet) voor energie die je samen met je buren afsluit. Zo kan je samen een voordeliger tarief bekomen en een flexibelere verdeling van energie onderling regelen. Het is dus eigenlijk een vorm van vermogensbalancing onder bedrijven.  

   Je kan samenwerken met bedrijven die op dezelfde middenspanningsring zitten en dezelfde soort kabels hebben. Deze informatie kan je steeds opvragen bij je netbeheerder. Deze regeling steunt op de juridische constructie waarbij je, samen met de andere bedrijven met wie je een energy hub opstart, een ‘exploitatiebedrijf’ of ‘werkvennootschap’ opricht. Nadat je onderling afspraken hebt gemaakt (bv. “Wat bij verhuis van 1 van de bedrijven?”), vraag je nog het akkoord van jullie netbeheerder. 

5. Vergeet niet dat ook eenvoudige praktische afspraken nog steeds mogelijk zijn.  

   Zo kan je bijvoorbeeld informeren bij je naburig bedrijf met laadinfrastructuur of ze op bepaalde momenten of dagdelen vaak vermogen overhebben waar jouw bedrijf dan gebruik van kan maken en andersom. 

6. Tot slot, onderschat de kracht van energiebesparing op individuele basis niet. 

   Door kleine aanpassingen te maken en ‘de knop om te zetten’ kan onze globale vraag naar energie sterk zakken en lost de congestie dus ook deels op! Als bedrijf kan je meehelpen om jouw medewerkers hiervan bewust te maken. 

Maar wat is dan de oplossing?

We moeten ons net verder uitbreiden en versterken. Dat betekent dus investeren in het leggen van meer kabels en het vervangen van oude kabels door zwaardere, modernere kabels met meer capaciteit.  

En daar spelen aannemers zoals ons, APK Group, een belangrijke schakel in. Nieuwe hoogspannings- of middenstations bouwen, nieuwe transformators plaatsen, kabels saneren en opschalen, het moet allemaal aan een snel tempo gebeuren om aan de groeiende stroomvraag te kunnen voldoen. Daarom zetten we dus ook alles in op van de energy transition een mooie realiteit at maken. En het voelt goed voor onze APK’ers in the field en voor ons bedrijf als geheel om zo’n concrete stappen te kunnen zetten om onze maatschappij te helpen verduurzamen. 

Onze opdrachtgevers zijn ook volop bezig met innovatieve oplossingen te verkennen en dit soort work te standaardiseren, zodat ze steeds vlotter kunnen verlopen. Door de verschuiving in de keten, kunnen wij als aannemer ook daar meer en meer aan bijdragen. Door nauw samen te werken met onze opdrachtgevers, kunnen we hen -en jullie, onze energieverbruikers- steeds sneller helpen en samen het elektriciteitsnet klaarstomen voor de toekomst.

 

Sources
– Stichting Positieve Impact (Netwerkevent voor bedrijven die investeren in verduurzaming op 12/12/2025)
– Enexis
– Tennet
– Stedin
– Liander
– Zet ook de knop om
Meer lezen over netcongestie?
– Link magazine
– Vereniging eigen huis

Extra: Hoe komt het dat het ‘zover is gekomen’?

Waarom zijn de tekorten aan moderne stroominfrastructuur niet op tijd aangepakt en hebben we netcongestie niet kunnen vermijden? Dat vragen velen onder jullie zich waarschijnlijk af. Onze netbeheerders have the probleem namelijk proactief gesignaleerd en zo’n vijftien jaar geleden reeds aangekaart. Ze dienden budgetten in bij onze overheid met de boodschap “we moeten investeren". Beleidsmakers hebben deze voorstellen echter lange tijd voor zich uitgeschoven. Dat komt door o.a. door de onzekerheid destijds over the toekomst en het succes van groene stroom and de elektrificatie, waar we vandaag meer duidelijkheid over hebben. Gelukkig lopen de investeringsplannen om onze netcongestie duurzaam op te lossen vandaag op volle toeren.